کتاب هشت درس برای زندگی زناشویی شادتر
تهیه کننده چکیده کتاب: شیرین پرتوی
نویسنده: دکتر ویلیام گلسر/ کارلین گلسر
مترجم: دکتر علی صاحبی/ دکتر عاطفه سلطانی فر
این کتاب درواقع کاربست تئوری انتخاب در روابط دونفره است در هشت درس کاربردی و با طرح نمونه های عینی از مشکلات زناشویی و برای زوجهایی که درصدد ارتقای کیفیت رابطه شان هستند ( حتی اگر یکی از زوجین آموزه های این کتاب را عملی کند)، یا کسانی که هنوز مجرد هستند اما در آرزوی داشتن رابطه باکیفیت هستند، کارایی دارد.
این کتاب برپایه مفاهیم تئوری انتخاب نوشته شده است.
اصل بدیهی تئوری انتخاب می گوید:
تمام آنچه از بدو تولد تا مرگ از ما سر می زند، یک رفتار است و تمام رفتارها انتخاب می شوند.
یعنی هیچکس نمی تواند ما را به انجام کاری مجبور کند، مگر اینکه ما انتخاب کنیم که اجبار فرد دیگر را بپذیریم.
براساس تئوری انتخاب رفتارهای ما بواسطه نیازهایمان برانگیخته می شود و نیازها در تئوری انتخاب به پنج دسته اساسی تقسیم بندی می شوند:
- نیاز به بقا
- نیاز به آزادی
- نیاز به عسق و تلق خاطر
- نیاز به تفریح
- نیاز به قدرت
این نیازها در ساختار ژنتیکی همه انسانها تعبیه شده است.
همه رفتارهای ما به وسیله یک یا چند تا از این نیازهایمان برانگیخته می شود. وقتی نیازمان را ارضا می کنیم، احساس لذت می کنیم و زمانی که در ارضای نیازمان با شکست مواجه می شویم، احساس درد و ناکامی داریم.
در این کتاب در پایان هر فصل سوالی مطرح می شود که قبل از پرداختن به فصل بعدی، لازم هست به آن سوال پاسخ دهید. پاسخ درست یا غلطی برای سوالها وجود ندارد بلکه مهم کارآمدی و اثربخش بودن پاسخهای شماست.
درس اول – کنترل بیرونی می تواند ازدواج را نابود کند
بسیاری از زوجین در ابتدای رابطه، خشنود و رضایتمند هستند اما با گذشت زمان دچار نارضایتی می شوند و دقیقا نمی دانند مشکل کجاست و راه حل چیست. حتی به جدایی هم فکر می کنند اما بنا به دلایل متعدد اقدام به جدایی نمی کنند. مساله از اینجا ناشی می شود که اغلب ما انسانها به روش کنترل بیرونی با دیگران رفتار می کنیم.
در کنترل بیرونی، افراد همیشه فکر می کنند که می دانند چه چیزی برای دیگران خوب است، بنابراین احساس می کنند رسالتشان این است که دیگران را به انجام رفتارهایی وادارند که خود می خواهند.
هر انسانی فقط می تواند رفتار خودش را کنترل کند هرچند کنترل بیرونی یعنی زور و اجبار، تقریبا در همه فرهنگها به محض پایان یافتن دلشیفتگی اولیه، وارد روابط می شود و به شدت رابطه را تخریب می کند.
کنترل بیرونی در ساختار ژن های ما قرار ندارد بلکه یک رفتار انتخاب شده است نه یک نیاز. کنترل بیرونی از نیاز ما به قدرت نشئت می گیرد اما یک رفتار مخرب انتخاب شده است.
پرسش این درس:
اگر همسر شما پیوسته بکوشد کنترلتان کند، شما برای کمک به ازدواجتان چه کاری می توانید انجام دهید؟
درس دوم – ما، همه رفتارهایمان را انتخاب می کنیم
طبق تئوری انتخاب ما همه رفتارهایمان را انتخاب می کنیم. آنچه در بهبود کیفیت رابطه مهم است یاد گرفتن این مساله است که ما چه نوع رفتاری را انتخاب می کنیم و این رفتار درصدد رفع کدام نیاز اساسی ماست؟
درواقع سختی کار یادگرفتن رفتاری است که لازم است انتخاب کنیم تا بواسطه آن هم نیازمان رفع شود هم رابطه مان آسیب نبیند.
لازم است یاد بگیریم صرف نظر از اینکه دیگری با ما چگونه رفتار می کند، ما مانند او رفتار نکنیم چون هیچ کس نمی تواند ما را به انجام رفتاری مجبور کند بلکه عامل انگیختگی رفتارهایمان نیازهای اساسی خودمان است.
پرسش این درس:
روشی که شما برای ارضای نیازهای اسای خود انتخاب کرده اید تا چه اندازه با شیوه ای که همسرتان برای ارضای نیازهای اساسی خود به کار می گیرد، همخوانی دارد؟
درس سوم – هرگز از هفت عادت مخرب استفاده نکنید
در رفتارهای کنترل بیرونی هفت عادت مخرب وجود دارد:
- انتقاد
- سرزنش کردن
- شکایت
- غر زدن
- تهدید
- تنبیه
- رشوه دادن
بر اساس تئوری انتخاب هفت عادت مهر آمیز وجود دارد:
- حمایت
- تشویق
- گوش دادن
- پذیرش
- اعتماد
- احترام گذاشتن
- مذاکره درباره تفاوت ها
پرسش این درس:
برای اینکه بهتر باهم کنار بیاییم اول باید روی کدام عادت مهرآمیز کار کنیم و آن را در رابطه خود به کار گیریم؟
درس چهارم – با دنیای مطلوب یکدیگر آشنا شوید
هر کدام از ما ساختن دنیای منحصر به فردی را در ذهن خود از اولین لحظه پس از تولد آغاز می کنیم. این دنیا تشکیل شده از لذت بخش ترین تجربیات ما شامل تصاویری از افراد، چیزها( اعم از مادیات یا غیرمادیات)، باورها، نظام ارزشها و اعتقاداتی که برایمان ارضاکننده تر و فرحبخش تر بوده اند.
برای داشتن زندگی زناشویی شادتر لازم است زوجین با دنیای مطلوب یگدیگر آشنا شوند و درباره اختلاف تصاویر موجود در دنیای مطلوب خود، گفتگو کنند و تصمیم بگیرند هرکدام چه بخشی از تصاویر مطلوب خود (خواسته خود) را می تواند کمی تغییر دهد.
پرسش این درس:
برای هماهنگ تر شدن دنیای مطلوب شما با دنیای مطلوب همسرتان لازم است درباره چه چیزهایی گفتگو کنید؟
درس پنجم – رفتار کلی را درک کنید
قبل تر اشاره کردیم که هرآنچه از ما سر می زند رفتاراست. لازم است بدانیم رفتار ما کلی است و هر رفتار از چهار جز مستقل تشکیل شده است:
- فکر
- عمل
- احساس
- فیزیولوژی
تصور کنید هر یک از شما ماشینی با چهار چرخ در اختیار دارید؛ موتور این ماشین نیازهای اسای شماست. فرمان، چرخهای جلو را که فکر و عمل هستند، کنترل می کند. رخ های عقب که باعث حرکت ماشین می شوند احساسات و فیزیولوژی هستند و باید از رخهای جلو تبعیت کنند.
اگر زندگی زناشویی ناخشنودی دارید و از کنترل بیرونی استفاده می کنید، چرخهای جلو یعنی فکر و عمل، شما را به سوی کنترل همسرتان می رانند. اگر به آنچه می خواهید دست نیابید احساس ناراحتی یا احتمالا بیماری می کنید زیرا چرخ های عقب به ناچار دنباله رو چرخ های جلو هستند.
اگر بخواهید احساس بهتر و فیزیولوژی سالم تری داشته باشید، باتید به وسیله فرمان، چرخهای جلو (فکر و عمل) را به سوی زندگی زناشویی براساس تئوری انتخاب هدایت کنید.
در یک زندگی زناشویی خشنود در صورت درک مفهوم ” رفتار کلی ” به محض اینکه احساس ناراحتی بکنید به هم بگویید: باید تمرکز بر احساس نامطلوب را متوقف کنیم و نحوه تفکر و عمل خود را تغییر دهیم.
پرسش این درس:
در زندگی مشترک ، کدام چرخها کنترل زندگی زناشویی شما را به عهده دارند، چرخ های جلو یا چرخ های عقب؟
درس ششم – کمی خلاقیت می تواند زندگی زناشویی شما را نجات دهد
خلاقیت پیش بینی ناپذیر و همواره فعال است حتی زمانی که خواب هستیم، رویاهای خلاقمان فعال هستند. زوجین در این مورد همواره همسرشان را مقصر می دانند و می گویند اگر او تغییر کند، زندگیمان خیلی بهتر خواهد شد. در حالی که خلاقانه ترین کاری که می توانید انجام دهید این است که بدون توجه به این که همسرتان چنین کاری می کند یا نه، با او طوری رفتار کنید که دوست دارد.
انتظار نداشته باشید با رفتارهای یکنواخت همیشگی، نتایج هیجان آور جدیدی داشته باشید. برای زدودن کسالت از زندگیتان باهم برنامه های مفرح بچینید مثل دیدن فیلمهای کمدی یا ثبت نام در کلاس یا تور لذت بخش.
قدردانی کردن از یکدیگر راهم به کارهای خلاقانه تان اضافه کنید.
پرسش این درس:
آخرین بار کی از خلاقیتمان برای گذراندن ساعاتی خوش در کنار هم استفاده کردیم؟
درس هفتم – با احتیاط آنچه برای زندگیتان انجام می دهید را با فرزاندانتان در میان بگذارید
اگر به دنبال راه هایی برای بهبود زندگیتان هستید، این موضوع را به عنوان اصل با فرزندانتان درمیان بگذارید. فرزندانتان باید از تنش ایجاد شده بین شما در اثر مشکلات، آگاه باشند.
پیشنهاد ما به شما برای این که بتوانید تنش ها و اقدامات خود را برای فرزندانتان توضیح دهید، این است که از خلاقیت خود استفاده کنید و با اجرای یک نمایش کوتاه آنها را با کمترین آسیب، در جریان اتفاقات قرار دهید.
پرسش این درس:
این نمایش کوتاه می تواند چه چیزی را به خانواده شما یاد دهد؟
درس هشتم – از شیوه های جدید برای افزایش صمیمیت جنسی استفاده کنید
رابطه جنسی رضایت بخش لازمه زندگی زناشویی پایدار و خشنود است. مهم نیست این رابطه هرچندوقت یکبار برقرار شود یا این که چقدر طول بکشد، مهم این است که هر دوطرف از آن رضایت داشته باشند. همسران صبور و دوست داشتنی از خلاقیتشان در بهبود رابطه جنسی استفاده می کنند. شما می توانید درباره مسائل جنسی با یکدیگر گفتگو کنید ئ برای داشتن همخوابگی لذت بخش که هر دو طرف از آن لذت ببرند، با یکدیگر به توافقاتی برسید، دقت کنید توافق هر دوطرف لازم است.
در نظر بگیرید از رابطه جنسی به عنوان عامل کنترل بیرونی استفاده نکنید .
اگر هر دو احساس آرامش داشته باشید و در کنار هم بدون خشم و کینه احساس امنیت کنید، به احتمال زیاد یک رابطه جنسی رضایت بخش را تجربه خواهید کرد.
